કલાપીનો કેકારવ/કૃતઘ્નતા
| ← આકાશને | કલાપીનો કેકારવ કૃતઘ્નતા કલાપી |
બાલક કવિ → |
| શિખરિણી |
કૃતઘ્નતા
ભલે ફૂંકો ફૂંકો પવન તમ જ્વાલા સળગતી!
ભલે વંટોળાની ગગનપડમાં ધૂળ ઉડતી!
સુસાટામાં છોને ગિરિશિખર મ્હોટાં ઢળી પડે!
ભલે સૂર્યે ઢાંકી રજ સહુ દિશા મેલી જ કરે!
ભલે વ્હેતાં વ્હાણે શઢ સહુ ચીરાઈ તૂટી પડે!
પ્રંચંડોર્મિ છોને જલધિજલના ઉછળી રહે!
ભલે હોડી ડૂબી ગરક દરિયામાં થઈ જતી!
ભલે જાતી આખી જન સહ રસાતાલ પૃથિવી!
હવે તો હું વૈરી જગત સઘળાનો થઈ રહ્યો!
અહો! જેને માટે મમ હ્રદય બાળી દુઃખી થયો!
કૃતઘ્ની લોકોને કદર નવ કાંઈ હ્રદયની!
ન જોવાની ઇચ્છા! કદર કરવા સાધન નહીં!
તુફાની સત્ત્વો આ કુદરત તણામાં મળી રહું!
બને તો વંટોળો થઈ જગત આ ઉજડ કરૂં!
ગડેડાટો મ્હોટા - કડક કડડાટો વીજળીના -
મને વ્હાલાં વ્હાલાં પ્રલયઘમસાણો પવનનાં!
દયાના, પ્રીતિના, મૃદુ હ્રદયને માર્દવ તણા
તમે લોકો વૈરી - મમ હ્રદય લે વૈર ક્યમ ના?
હસો રોતાં દેખી! હસીશ તમને આજ ચગદી!
અહો! રોનારાં આ મમ નયનમાં જ્વાળ સળગી!
દયા રોનારાંની ઉપર નવ મ્હારા હ્રદયને!
ત્હમારૂં રોવું એ કપટમય ને ક્રૂર જ દિસે!
ત્હમારાં લોહીમાં મમ હ્રદય આ સ્નાન કરશે,
અને ત્હોયે સૌ એ ઘટિત જ થયું એમ ગણશે!
અહાહા! આ મીઠી કુદરત તણી કેવી મૃદુતા!
અરે! તેમાં ક્યાંથી હ્રદય તમ શીખ્યાંય જડતા?
ત્હમારે માટે કો હ્રદય ભગવું જે કરી રહે,
અરે! તેને ચીરો! તમ હ્રદય તો ચીરીશ હવે!
સખે! તેં એ શું આ જિગર ચીરવા ખંજર લીધું?
હતું ખુલ્લું ત્હોયે હ્રદય મમ તેં એ નવ દીઠું?
કહું શું લોકોને! અરર! સઘળાં પામર નકી!
વૃથા ઢોળું ત્યાં હું મમ હ્રદયનો ક્રોધ જ નકી!
તને તો ના ઓહો! મુજ જિગર કૈંએ કહી શકે!
મૂક્યું ખોળે માથું પછી કતલનો શો ડર રહે?
દગો ત્યાં એ ત્યાં એ! પછી જગતને શું કહી શકું?
વિના બોલ્યે કાંઈ પણ નવ હું મૂંગો મરી શકું!
ભલે ફૂંકે ફૂંકે અનિલ અથડાયા વગર સૌ!
ગિરિ તો આ રૂનો થઈ જઈ હવે પોલ ઉડતો!
ઘણા વ્હોની સામે અડગ રહીને ટક્કર લીધી -
હવે તે ખેંચાતો તૃણવત થઈ તાણની મહીં!
જવા સામે પૂરે સરપ સરખો યત્ન કરશે -
હજુ એ ખેંચાતો પણ નવ ખુશીથી કદિ જશે!
અરે! આશા કિન્તુ જરી પણ રહી ના હ્રદયને -
પડ્યો જે નીચે તે જગત ક્યમ ઊંચે લઈ શકે?
સખે! અન્યાયી તું મુજ હ્રદયને ને જગતને!
અરેરે! તેં કીધું જગત કડવું આ હ્રદયને!
કૃતઘ્ની તું થાતાં મમ દિલ કૃતઘ્ની થઈ ગયું!
પ્રભુની લીલાને વિષમ ગણતાં એ શીખી ગયું!
તને કૈં કહેવું એ દિલની નબળાઈ મુજ નકી!
વિના સ્વાર્થે પ્રીતિ મમ હ્રદયથી ના થઈ શકી!
નકી આશા કાંઈ તુજ હ્રદયમાં રાખી જ હશે,
ન તે પૂરી થાતાં મમ હ્રદયને આ દુઃખ, સખે!
હશે ! ભાઈ ! કિન્તુ હ્રદય ત્યજવું તે સુખથી શે?
ઉછેર્યું મેં ત્હારૂં હ્રદય કુમળું દુઃખી, ગણીને;
હવે કાંટા લાગે! અમર તુજ એ કંટક હજો!
પરન્તુ બીજાથી જરી વધુ હવે કોમળ થજો!
૧૯-૪-૧૮૯૬