એકતારો/આવજો આવજો વા'લી બા !
| એકતારો ઝવેરચંદ મેઘાણી |
૦
આવજો આવજો વા’લી બા ! હો વા’લી બા !
કે એકવાર બોલ, ભલે ભાઈ તું જા !
પાછલી તે રાતને પે'લે પતરોડિયે
ઝબકીને તું જ્યારે જાગે
રે મા ! ઝબકીને તું જયારે જાગે !
ઓસીકે પાંગતે ફેરવતાં હાથ તુંને
પડખું ખાલી લાગે હો મા !
મા ! મા ! મા !
માડી મને પાડજે હળવા સાદ
પડઘો થઈ હું દૈશ જવાબ—આવજો૦
તારા હૈયા તે પરે ખેલવા ને ગેલવા
આવું બની હવાનો હિલોળો
મા ! હવાનો હિલોળો;
લાંબી લટોમાં રમું ઓળકોળાંબડે
ગૂંથશે તું જ્યારે અંબોડો હો મા !
મા ! મા ! મા !
માડી ! તારો ઝાલ્યો હું નહિ રે ઝલાઉં
ચાર પાંચ ચુમી ભરી ચાલ્યો જાઉં—આવજો૦
ચંદન-તળાવડીનાં નીર મહીં ના’તી
જોઈ જૈશ હું તને જ્યારે
રે મા ! જોઈ જૈશ હું તને જ્યારે;
મોજું બનીને તારે અંગેઅંગ મ્હાલીશ
તોય મને કોઈ નહિ ભાળે હો મા !
મા ! મા ! મા !
માડી મારી છલછલ છાની વાત
સાંભળીને કરજે ના કલપાંત—આવજો૦
આષાઢી રાતની મેહુલિયા–ધારનું
ઝરમર વાજું વગાડું
હો મા ! ઝરમર વાજું વગાડું,
બાબુડિયા બેટડાને સંભારી જાગતી
માડી ! તુંને મીઠડી ઊઘાડું હો મા !
મા ! મા ! મા !
માડી હું તો વીજળીનો ઝબકારો
કે જાળીએથી 'હાઉક !' કરી જૈશ હું અટારો—આવજો૦
આકાશી ગોખનો ટલમલ તારલો
થૈને બોલીશ : બા ! સુઈ જા,
રે મા ! થૈને બેલીશ : બા ! સુઈજા;
ચાંદાનું કિરણ બની લપતો ને છપતો તુંને
ભરી જૈશ એક બે બક્કા હો મા !
મા ! મા ! મા !
માડી તું તો ફેરવીને ગાલે હાથ
નાખજે નવ ઊંડો નિઃશ્વાસ—આવજો૦
ઝબલું ટોપી લઈને માશીબા આવશે
પૂછશે, ક્યાં ગયો બચુડો ?
રે મા ! પૂછશે ક્યાં ગયો બચુડો ?
કે'જે કે બેન, બચુ આ રે બેઠો
મારી આંખ કેરી કીકીઓમાં રૂડો
હો બેન ! મારે ખોળલે ને હૈયા માંય
બાળ મારો બેઠો છે સંતાઈ !—આવજો૦
*મરી જતા બાળકના પોતાની મા પ્રત્યેના આ વિદાય–બોલવાળું ગીત ભજનના પદબંધમાં રવિબાબુના 'શિશુ' માયલા કાવ્ય 'તવે આમિ જાઈ ગો મા જાઈ' પરથી સાતેક વર્ષ પર ઉતાર્યું છે. એ શ્રોતાજનમાં અત્યંત પ્રિય થઈ પડેલું ગીત મારા 'વેણીના ફૂલ'ની છઠ્ઠી આવૃત્તિમાં મૂકી દેવાની ભૂલ મને, શ્રોતાઓનું પૂછાણ આવતાં માલુમ પડી છે એટલે એને અહીં પાછળથી ઉમેરેલ છે.