‘તારું ? કે બીજાનું ?'
સુબાહુ જરા સ્થિર બન્યો. વિચિત્ર ફાંટાબાજ કલાકાર વાતમાં
વાતમાં તેને ક્યાંનો ક્યાં દોરી જતો હતો ! તેણે ઘેલા દેખાતા કલાકાર સામે
જોયું.
‘આહ ! મને તારી આંખો જોઈ લેવા દે ! તું આ પહાડને સજીવન
બનાવે છે !' કલાકારે કહ્યું.
‘મારે તો ઘડીભર આરામ જોઈએ.' સુબાહુએ કહ્યું.
‘હાં હાં, હું ભૂલ્યો. જરા ઉપર ચઢ; તારી જ વાટ જોવાય છે. જો, નૃત્ય
યાદ કરી રાખજે.'
સુબાહુ ગુફાની બહાર દોડી આવ્યો.
પહાડના પથ્થરમાંથી સ્વર્ગ ! અને તે સનાતન !
સુબાહુને પણ એવી જ રચના જોઈતી હતી, નહિ ? જગતવિજય,
યુદ્ધ, સંસ્કારને - આક્રમણમાંથી એ ન બન્યું. એણે ક્ષિતિજમાં દૃષ્ટિ નાખી.
પૂર્વમાંથી પ્રકારના ધોધ વહાવતો સૂર્ય પશ્ચિમમાં સમુદ્ર ઉપર કાંઈ કાંઈ
રંગચળક ચીતરતો હતો !
રોજ નવા નવા રંગ !
જીવન એટલે સૂર્યનું નિત્ય એકાકી નીરસ ભ્રમણ ? કે એ
નિત્યભ્રમણમાંથી ઊપજતા નવા નવા રંગ ?
પથ્થરમાંથી સ્વર્ગ ઘડાય તો માનવીમાંથી નહિ ?
ઉલૂપી હસી શું ? કોણ આવું તીણું ખડખડ મુક્તહાસ્ય આ પહાડમાં
હસતું હતું ? કે સુબાહુને આજે એના ભણકારા જ વાગ્યા કરતા હતા ?
સુકેતુ જેવી ભ્રમણા તેને ઘેરતી હતી શું ?
ઉલૂપી અહીં હતી એ વાત ચોક્કસ !
સુબાહુ ઉપર આગળ વધ્યો, સમુદ્ર તેના પગ નીચે પથરાયેલો
દેખાતો હતો. સૂર્ય તેને મસ્તકે આવવા મથતો હતો.
‘માથે સૂર્ય અને પગે સમુદ્ર !'
કોણ બોલ્યું ? સુબાહુએ ચારે પાસ જોયું. તેના મનોમય ઉચ્ચાર
વૈખરી જેટલા પ્રબળ બની ગયા ? કે કોઈ ચિત્ર ચીતરતાં બોલતું હતું ?
‘પધારો !'
આ વખતે તો સુબાહુએ ચોખ્ખો માનવ-ઉચ્ચાર સાંભળ્યો.
પાડને ઓથે એક નાનકડું મંદિર હતું. મંદિરના દ્વાર પાછળથી
આંખો તગતગતી દેખાઈ.