આ પાનાનું પ્રુફરીડિંગ થઈ ગયું છે
જક્ષણી


પડે છે તેને માટે આ અજ્ઞાત ડેપ્યુટી તરફ મને ઘણું માન થયું~~“બૈરી નાની તે વૈદને પૂછીને તેમણે ટોપરું ખવરાવ્યું, તે બૈરી તો માટી આવડી થઈ !” મહારાજે ડાબા હાથના પંજો પોતાને ડાબે ખભે અંગૂઠાને આધારે ટેકવ્યો. "હું એક વાર સાંભળું તે ભૂલું નહિ. મેંય ખવરાવવા માંડ્યું છે. પણ હજી ઊંચી નથી થઇ. ઓમ કાઠુ કર્યું છે, પણ દીઠે નીચી લાગે.”

મેં કહ્યું: “ ત્યારે બીજી બાઇડી જોઇએ છે ?”

"ના, ના, બીજી આવી ન મળે. જક્ષણી માતાને કહીને ઝટ મોટી થાય એમ કરો. અને મારે ઘેર બૈરી સુખી થાય હોં. જુઓ કશું કામ છે? રાંધું પણ હું, તેને દાળ ચોખા વીણવા પડે. અને હું રસોયો ખરો પણ બાર વાગે છુટ્ટો. ગામમાં નીકળે તે મને કોઇ રસોયો ન જાણે. હુજામત તો હેરકટિંગમાં જ કરાવવાનો. આઠ આના તો લે આઠ આના. ને માથામાં તેલ અત્તર પોમેટમ. મહિનામાં એક બે વાર નાટક સીનેમા તો ખરાં જ. બૈરી દુ:ખી ન થાય હોં." મહારાજે ઘણી તરીકેની સર્વ લાયકાત ગણાવી છેવટે કહ્યું: “ ત્યારે હું જાણી માતાનાં દર્શન કરવા આવું?”

મેં કહ્યું. “ના, એમ નહિ. એમ તો હું ન હોઉં ને તમે જાઓ તો કૂતરી થઇને વળગે. તમે એમના માટે રોજ્ ખાવાનું મોકલતા જાઓ.”

મહારાજ ખુશ થઈ ગયા. હું જમી રહ્યો. મહારાજે તરત જ ભાણું તૈયાર કરી મને ખબર આપી. મેં કહ્યું: “ એ રાત્રે તો જમતાં નથી. સવારે છોકરો મોકલીશ એટલે પહેલાં તેની સાથે મોકલજો. સાંભળો. ફક્ત ચાર રોટલી. ભાત

૭૩