પ્રકરણ દસમું
મહેણાંની મારતલ
શ્રાવણના એ છેલ્લા સોમવાર પછી સંતુની સ્થિતિ દિવસે દિવસે વધારે વિષમ બનવા માંડેલી, હરખ અને અજવાળીકાકી વચ્ચે ઊભી શેરીએ જે ચડભડાટ અને પછી ગાળાગાળી થઈ ગયેલાં એના પડઘા આ દેરાણી-જેઠાણી વચ્ચે દિવસો સુધી ગાજતા જ રહેલા.
દેરાણીને મેણાંટોણાં મારવાની એક પણ તક ઊજમ છોડતી નહોતી. હાલતાં ને ચાલતાં, રોટલા ઘડતાં, ઢોરને નીરણ કરતાં કે ગમાણમાં વાશીદું કરતાં એ સંતુને માથામાં મારતી :
‘હવે તો ડેલી બારું નીકળ્યું નીકળાતું નથી, ભોંઠપનાં માર્યાં નાકું વળોટવું ય ભોંભારે થઈ પડ્યું છે.’
આવે પ્રસંગે સંતુ બહુધા મૂંગી રહેતી તેથી ઊજમ વધારે ઉશ્કેરાતી :
‘પાણી ભરવા જાઉં છું ને કૂવે પાણિયારિયું મને પૂછી પૂછીને પીંખી ખાય છે.’
સંતુ કહેતી : ‘ઈ પૂછનારિયુંને ને પીંખી ખાનારિયું ને ય ખબર્ય પડશે કે જબાપ દેનારી જડી’તી—’
‘તેં તો લાજશરમ નેવે મેલી એટલે ઝટ કરતીક ને જબાપ દે જ દે ? તને થોડી ઠુમરના ખો૨ડાની સોના જેવી આબરૂ સાચવવાની ચંત્યા છે !’
‘ને તમે ગામ આખામાં ગોકીરો કરીને ઈ સોના જેવી આબરૂ