આપ્યો. ‘માણસના પાપનું પારખું કરવાનું કાળા માથાના માણસનું ગજુ નથી.’
મુખી જેમ જેમ વધારે દબાણ કરતા ગયા તેમ તેમ હાદા પટેલ વધારે મક્કમતાથી એમની દરખાસ્તને નકારતા ગયા. બંને વચ્ચે સારી ચડસાચડસી જામી ગઈ, ઘડીભર તો એમ લાગ્યું કે આ કટોકટીમાંથી કોઈ ઉકેલ જ નહિ નીકળે. પણ ત્યાં તો, પારકે મોડે પાણી પીનાર ભવાનદાએ એક ભયંકર ઉકેલ સૂચવ્યો.
હાદા પટેલ પોતાના નિત્યક્રમ મુજબ વહેલી સવારમાં પારેવાંને જાર નાખવા ગયા ત્યારે મુખીએ એમને આખરી મહેતલની ભાષામાં કહી દીધું :
‘એમ કરીએ : ધગધગતા તેલની કડામાં સંતુના હાથ બોળાવીએ. એણે કાંઈ પાપ નહિં કર્યું હોય તો હાથ ઉપર ઊની ફોડલી ય નહિ ઊઠે, ને સાચે જ પાપ કર્યું હશે તો હાથ સસડી જાશે ને પાપ પરખાઈ જાશે—’
આરંભમાં તો હાદા પટેલે આ સૂચન જ ધુત્કારી કાઢ્યું. પણ મુખીએ આખી ય વાતને એવો તો વળ આપ્યો કે આ યોજનાનો અસ્વીકાર થાય તો સંતુનો અપરાધ આપમેળે જ સાબિત થઈ જાય.
હાદા પટેલે ઘણી દલીલ કરી જોઈ : ‘મેં પંડ્યે જ સતીમાની સાખે સાચી વાતનું પારખું જોયું છે. સંતુ તો સતીમા જેટલી જ ચોખી છે. એણે કોઈ કરતાં કોઈ પાપ નથી કર્યું—’
‘તો પછી તેલની કડામાં હાથ બોળાવવામાં તમને વાંધો શું છે ? વધારે પાકું પારખું થઈ જાશે—’
મુખીની આ દલીલ સામે હાદા પટેલ પાસે કશો અસરકારક ઉત્તર નહોતો. આટલા દિવસથી પોતાને મૂંઝવી રહેલી દ્વિધા કરતાં ય અદકેરી દ્વિધા લઈને તેઓ ગમગીન ચહેરે ઘેર આવ્યા.
મેલડીના નામનો હોબાળો ઊઠ્યા પછી હાદા પટેલના ચહેરા
