આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
અપરાધ અને આળ
 

 આવવાનો હતો ?’

કાસમે આવતાંની વાર જ માંડણનો સાજો ને ઠુંઠો બેઉ હાથ ભેગા કરીને દોરડું બાંધી દીધું અને દોરડાના બીજા છેડાનો ગાળિયો બનાવીને સતીમાની દેરીના શિખરની કોતરણીવાળી ખાંચમાં પરોવી દીધો. પછી માંડણને ધમકી આપી : ‘આંહીથી જરા ય આઘોપાછો થ્યો છો તો તને સતીમાની આણ્ય છે !’

સાંભળીને હાદા પટેલ મનશું ગણગણ્યા. ‘સતીમાના થાનકની સામે જ જેણે મારા દીકરાને વાઢી નાખ્યો, એને સતીમાનો ય ભો શેનો હોય ?’

માંડણનાં બન્ને હાથનાં બાવડાં બરોબર મજબૂત બંધાયાં છે કે નહિ એની ખાતરી કરવા કાસમ એની નજદીક ગયો અને એના મોંઢાની લગોલગ પોતાનું મોઢું જતાં એ ચમકી ઊઠ્યો.

‘એલા, આ શું ગંધાય છે? ડબલું ઢીંચ્યું છે કે શું ?... હા, આ વાસ આવે જ છે.. ચિક્કાર પીધો લાગે છે !’

આટલું કહીને કાસમે થાનકની દેરીના શિખર પરથી ગાળિયો છોડી નાખ્યો.

‘એલા, તું તો દારૂ પીધેલો માણહ સતીમાને અભડાવીશ ! તને આંયાં કણે ન બંધાય.’ કહીને કાસમે માંડણને નજીકના ખીજડા તરફ દોર્યો અને ખીજડાના થડ જોડે એને મુશ્કેટાટ બાંધ્યો.

અત્યાર સુધી ટોળામાં માંડણે સંતુ પર મૂકેલો આરોપ ચર્ચાતો હતો. એમાં હવે કાસમની ઉક્તિઓ સાંભળ્યા પછી માંડણે ઢીંચેલા દારૂની ચર્ચા પણ ભળી.

‘કોને ખબર છે, શું થયું, ને કેવી રીતે થયું... વાડીમાં ત્રણે ય જણાં એકલાં જ હતાં. ચોથું કોઈ હાજર હોય તો સાચી વાત કરે ને ?’

‘પણ સંતુ પંડ્યે જ ઊઠીને વાટ સળગાવી દિયે ને પોતાના જ ધણીને મારી નાખે એવું તો ક્યાંય બને ખરું ?’