ને અંત્યે જતાં સંતુને ઘરમાં ન બેહાડે તો મારી મૂછ મૂંડાવી નાખું.—’
માંડણના ભવિષ્યની આ આગાહી કરવામાં પોતાની મૂછને હોડમાં મૂકનાર નથુસોની હતો.
પોતાની આગમવાણી સાચી પડવા માટે એણે થોડા દિવસ રાહ જોઈ, પણ એ ચરિતાર્થ થાય એવાં કોઈ ચિહ્નો દેખાયાં નહિ તેથી નથુસોની નાસીપાસ થયો.
એંધાણ તો બધાં એની આગાહી કરતાં સાવ અવળાં જ દેખાવા લાગ્યાં. માંડણે જેલમાં જતાં પહેલાં જ જે દાઢી વધારવા માંડેલી એ હવે તો ખાસ્સી કોઈ ગુફાવાસી અઘોરી જેવી લાગતી હતી. દિવસને ઘણોખરો સમય એ ગામમાં રહેવાને બદલે ભૂતેશ્વરની જગ્યામાં ગાળવા લાગ્યો.
‘ઈ તો ગાંજાની ફૂંક ને ચરસની ગોળીની લાલચે ભૂતેશ્વરમાં જાય છે.’ નથુસોનીએ કારણ રજૂ કર્યું અને પછી ઉમેર્યું : ‘બાકી, એની નજર તો સંતુડી ઉપર જ છે.’
નથુસોનીનું આ નિરીક્ષણ પણ ખોટું ઠર્યું. સંતુ હમણાં હમણાં ડેલી બહાર બહુ જતી નહિ : છતાં કામપ્રસંગે એ શેરીમાં નીકળે અને આકસ્મિક માંડણ એને સામો મળે તો એ યુવાન નીચી મૂંડીએ એક બાજુ તરી જતો, એટલું જ નહિ, પોતાની નજર જમીનમાં ખોડીને જ ક્ષોભ અનુભવતો ઊભો રહેતો. એ મૂંગી નજર જાણે કે ક્ષમા યાચી રહેતી ‘મેં તારા ધણીને મારી નાખ્યો છે. મેં તારું સૌભાગ્ય ઝૂંટવી લીધું છે. હું જલ્લાદ છું. મને માફ કર, સંતુ !’
નીચી મૂંડીએ ઊભા રહેવાના માંડણનાં આ વર્તાવનો ખુલાસો પણ નથુસોની પાસે તૈયાર હતો ?
‘ઈ તો બગભગત છે. માછલું લાગમાં આવશે કે તરત હડક ફરી જાશે, જોજો તો ખરાં !’
અને છતાં ય આ ‘ભગત’ બગભગત પુરવાર થાય એવાં કશાં
