સ્વરનિયોજન કરવામાં કંપોઝરને સરળતા રહે. એના પર મોત્સાર્ટે સર્જલા ઑપેરાનો પ્રીમિયર શો વિયેનામાં 1786ના મેની પહેલીએ થયો. શ્રોતાઓએ તો ઉમળકાભર્યો આવકાર આપ્યો પણ ઑસ્ટ્રિયન સમ્રાટને આ ઑપેરા અશ્લીલ જણાયો એટલે તરત જ એના પર પ્રતિબંધ આવી પડ્યો ! મોત્સાર્ટ હતાશામાં સરી પડ્યો અને એણે લંડન જઈ સ્થિર થવાનું વિચાર્યું. હમણાંના તો વિયેનાવાસીઓ પણ મોત્સાર્ટની ઑર્કેસ્ટ્રલ કૃતિઓ – સિમ્ફની અને કન્ચર્ટો – ને દાદ આપતા નહોતા.
પણ ‘મૅરેજ ઑફ ફિગારો’ની સુવાસ પ્રાહા પહોંચી. પ્રાહાના કાઉન્ટ થુને એ ઑપેરા પ્રાહામાં ભજવવા માટે માત્સાર્ટને આમંત્રણ આપ્યું. એ જ વર્ષ આ ઑપેરા એ નગરમાં ભજવાયો. ‘મૅરેજ ઑફ ફિગારો’ના પ્રીમિયર શો આ મુજબ છે :
વિયેના – 1786 (કન્ડક્ટર મોત્સાર્ટ), પ્રાહા – 1786 (કન્ડક્ટર મોત્સાર્ટ), જર્મની – 1787, મોન્ઝા (ઇટાલી) – 1787, પેરિસ – 1793, લંડન – 1812, ન્યૂ યૉર્ક – 1824, સેંટ પીટર્સબર્ગ (રશિયા) – 1836, રિયો દ જાનેરો (બ્રાઝિલ) – 1848.
લોરેન્ઝે દિ પોન્તીની સ્મૃતિ
લોરેન્ઝો દિ પોન્તીએ (1749-1838) 1828માં આત્મકથા ‘મેમ્વાયર્સ’ લખેલી. તેમાં ‘મૅરેજ ઑફ ફિગારો’ના સર્જન વિશે એ લખે છે :
- …હું મોત્સાર્ટ પાસે ગયો અને મેં પૂછ્યું : “હું નાટક લખું એ પરથી તું ઑપેરા લખીશ ખરો ?” એ તરત બોલ્યો, “હા. મારી પણ એ જ ઈચ્છા છે, પણ મને ખાતરી નથી કે એને ભજવવા માટે સમ્રાટ પરવાનગી આપે.” મેં જવાબ આપ્યો, “એની વ્યવસ્થા હું કરી લઈશ.”
