આ તો કાળા લીલા પીળા સાપ રે,
લખનારી ચિત્રલેખા તારા બાપ રે. (૯)
ચિત્ર ચાળીને, વાનો વાળીને, દીવો બાળીને, કાજળ પાડીને,
હવે મૃત્યુલોક લખાય રે, લખ્યા મૃત્યુલોકના રાય રે. (૧૦)
અજમેર લખ્યું ને અલીઆર લખ્યું, મુલતાન લખ્યું;
મારવાડ લખ્યો ને ખોરાસન લખ્યો ને બંગાલ લખ્યો, ને એકમુખા લખ્યા ને અષ્ટમુખા લખીઆ. (૧૧)
શ્વાનમુખા લખ્યા, માંજરમુખા લખ્યા, હસ્તિમુખા લખ્યા ને ગર્ધવમુખા લખ્યા,
લખી વનસ્પતિ ભાર અઢાર રે. (૧૨)
ઓખા આવી જુઓ ભરથાર રે. બાઇ કાગળ લખ્યો તે તારો પાડ રે,
હું શું સ્વપ્નાંતરમાં પરણી આવાં ઝાડ રે. (૧૩)
બાઇ લખતાં તે લેખણ તૂટી રે; ખડિયામાંથી રૂશનાઈ ખૂટી રે,
થયા કાગળોના અંબાર રે, તને સ્વપ્નું નથી લાધ્યું સાર રે. (૧૪)
કડવું ૩૭મું
ઓખા પોતાનાં સ્વપ્નનૌં વર્ણન કરે છે
રાગ : સાખી
સોરઠ દેશ સોહામણો, મુજને જોયાના કોડ;
રત્નાગર ગોમતી ત્યાં રાજ કરે રણછોડ. (૧)
સોરઠ દેશ સોહામણો, ન ચડ્યો ગઢ ગિરનાર;
ન ન્હાયો ગંગા ગોમતી, તેનો એળે ગયો અવતાર. (૨)
સોરઠ દેશ સોહામણો, ઢેલ કેલ કરંત;
ગંગોદક ભરી કંચૂકી, રાય હરિચરણે ધરંત. (૩)
સોરઠ સુઘડ માનવી, રાજ નિત નિત કરે વહેવાર;
એ નગર રહે માનવી, તેને ઊભા ઊભા જુહાર રે. (૪)
(રાગ:હુલારી)
આજે રે, સ્વપ્નમાં દીઠી ગોમતીની તીર રે,
આજ સ્વપ્નામાં દીઠા હળધરજીના વીર રે;
આજ સ્વપ્નામાં દીઠા સુંદર ભરથાર રે,
તેમાં અડધાં ઊંઘ્યાં ને અડધાં જાગતાં રે. (૫)
કડવું ૩૮મું
ચિત્ર દ્વારા ઓખા પોતાના ભરથારને ઓળખે છે
રાગ : કલ્યાણ
ચિત્ર ચાળીને, વાનો વાળીને, રંગ ભેળીને, પટ મેલીને,
રંગ ભરતી રે, ચિત્ર કરતી રે, લેખણ લાવીને કરમાં સાહીને. (૧)
હાવે સોરઠ દેશ લખાય રે, ત્યાં નગર લખ્યું દ્વારકાય રે;
લખી જાદવપતિ રાજધાની રે, તેની શોભા સૂરજ સમાણી રે. (૨)
લખ્યો જાદવ પરિવાર રે, ઉગ્રસેન લખ્યા તેણીવાર રે,
કૃતવર્મા લખ્યા, સાત્વિક લખ્યા, ઓધવ લખ્યા, ને અક્રુર લખ્યા. (૩)
વસુદેવ લખ્યા તેણીવાર રે, ઓખા આવી જુવોને ભરથાર રે,
બાઇ તે તો એંધાણ મળિયા રે, આ ઘરડાને માથે પળીઆ રે. (૪)
તેને માથે મુગટ કુંડળ કાન રે, એવા જો લખિયા ભગવાન રે,
ઓખા આવી જુવોને ભરથાર રે. (૫)
બાઈ તેના સરખું રૂપ ને તેના ચાળા રે, મારા નાથજી ગોરા ને આ અતિ કાળા રે;
તેને વડસસરો સહુ કહેતા રે, હું પરણી ત્યારે ચોરી સાહીને રહેતા રે. (૬)
લખ્યા કૃષ્ણ તણા કુમાર રે, એક લાખ ને એંશી હજાર રે,
એથી આગળ લખ્યા તેણીવાર રે, ઓખા આવી જુવોને ભરથાર રે. (૭)
એ તો રીંછડીના બાળ રે, એના માથે મોટા વાળ રે,
એની કુળમાં મારો કંથ રે, એને ધાવણના છે દંત રે. (૮)
એ તો રૂપાળોને ઊંચો રે, એને મોઢે નથી મૂછો રે,
ત્યારે લખીઆ પદ્યુમન રે, ઓખાનું માન્યું મન રે. (૯)
જાણે હોય ન હોય રે, મુજને પરણ્યો તેનું મોય રે;
અને સગો સસરો સૌ કહેતા રે, હું પરણી ત્યારે મારી પાસે રહેતા રે. (૧૦)
(વલણ)
એમ કહીને અનિરુદ્ધ લખિયા, ક્ષણું ન લાગી વાર રે;
મુખ મરડી ઊભી રહી, બાઈ એ તો મારો ભરથાર રે. (૧૧)
