૨૫૪
ચીંટિયો લઈએ તો ધાર થાય : લોહીથી ભરપૂર, તંદુરસ્ત
ચીંથરાં ફાડવાં : પોતાનો બચાવ કરવા વ્યર્થ યત્ન કરવા
ચૂડલી નંદવાવી : ચૂડલી તૂટવી
ચૂડલીની ઠેકડી ન હોય : સૌભાગ્ય પ્રતીકની મશ્કરી ન હોય
ચૂડા સામુ તો જુઓ ! : સૌભાગ્યની વાત તો વિચારો !
ચોકડું ડોંચવું : લગામ ખેંચીને માર્ગ ફેરવવો
ચોરાસી સિદ્ધની પંગતમાં રાહ જોવાવી : મચ્છેન્દ્રનાથ, ગોરખનાથ
વગેરે સિદ્ધોની સાથે બેસવા જેવું તપ કરવું
છાશ પીવાનું ટાણું : સવારે લગભગ અગિયારેક વાગ્યે થતો નાસ્તો,
શિરામણ (ખરેખર તો શિરામણમાં દૂધ-રોટલા હોય, પણ
લોકમાન્યતા પ્રમાણે “દૂધ” શબ્દ અપશુકનિયાળ હોવાથી એ
બોલાતો નથી. દૂધ પીરસનાર પણ 'છાશ આપું' બોલે છે.)
છૂટકો થઈ જવો : પ્રસવ થઈ જવો
છોડિયું છબે નહોતી રમી પણ મરદોએ કાંડાં બાંધ્યાં હતાં : ગમ્મત
રૂપે નહિ પણ બહુ વિચારપૂર્વક પ્રતિજ્ઞાઓ લીધી હતી.
જણ્યો પરમાણ : જન્મ આપ્યો તે સાર્થક
જમણ ભાંગી જવાં : દિવસો વીતી જવા
જમણું અંગ ફરકવું : સ્ત્રીનું જમણું અંગ ફરકે એ અપશુકન ગણાય છે
જમીન લીંપવી : સાથરો તૈયાર કરવો. થોડો થોડો જીવ હોય ત્યારે
મરતા માણસને ગાયનું છાણ, તુલસીપાન, જુવારદાણા લીંપીગૂંપીને
સાથરે સુવડાવે છે
જમૈયો વાડે કરૂ લે : જમૈયો મ્યાન કરી લે
જાગી જવું : ઉત્તેજિત થઈ જવું
જાડે માણસે હોવું : ઘણા માણસો સાથે હોવા
જાતવંત : ખાનદાન, કુલીન
જાતાં આભને ટેકો દેવો : મોટી આફતમાંથી બચાવ કરવો
જાત્રાનાં એંધાણ : જાત્રાની છાપ (દ્વારકાના જાત્રાળુને યાત્રાની યાદરૂપે
ગરમ છાપ બાવડે છાપે છે, તે હંમેશ રહી જાય છે.)
