૨૫૬
તમારી ઉપર અમારો હાથ ન હોય : અમે તમારી ઉપર પ્રહાર ન
કરીએ
તમારે મારે છેટું પડી જાશે : આપણા બંનેમાં ભેદ જણાશે
તરવાર આછટી : તરવાર ફેરવી
તરવાર પેટ નાખીને મરવું : તરવારથી આત્મહત્યા કરવી
'તારા હેતુને કોને સંભારી રહી છે ?' : તારા કયા પ્રેમીને સંભારી
રહી છો ?
તૂરી-ભેરી વગડી : રણશિંગાં વગડ્યાં
તેલમાં માખી બૂડવી : નિરુપાય બનવું
તોળાઈ રહે (આફત) : માથે પડવાની તૈયારી
તોળી લેવા : ઉપાડી લેવા
ત્રણ તસુ ભરીને નાક કાપી લેવું: આબરૂ લઈ લેવી
ત્રણસો પાદરનો વાવટોઃ ત્રણસો ગામનું ધણીપદું
ત્રણે પરજુ : ખાચર, ખુમાણ અને વાળા એ કાઠી કોમની ત્રણ મુખ્ય
પરજ ( શાખા )
ત્રસકાં ટપકવાં : (લોહીનાં ) છાંટણાં ઊડવાં
ત્રીજી પાંસળીએ તલવાર પહેરવી : તલવાર કેડે બાંધવાને બદલે ઊંચી
બાંધીને આપવડાઈ બતાવવી
'થઈ જા માટી !': લડવા માટે તૈયાર થઈ જા ! (માટી : ૧૭ થી ૧૯
વરસનો યુવાન )
થાલમાં માંડી દેવું : ગીરે મૂકી આપવું
દક્ષિણ તરફ પ્રયાણ : યમની નગરી તરફ પ્રયાણ, ( મૃત્યુ પછી શબના
પગ દક્ષિણ તરફ રાખવાનો રિવાજ છે. )
દડી ફેંકવી : જન્માક્ષર માંડવા માટે જોષી સૂતિકાગૃહની બહાર બેસે,
દાસી જન્મેલ બાળકના હાથે કાચા સૂતરનો તાંતણો બાંધીને
દોરાની દડી બહાર ફેંકે, તેના પરથી ઘડી-પળની જાણ થાય
અને જોષી સૂત્રવિદ્યાથી જન્મનારની નાડીના ધબકારા પણ
પારખે, અને તેના જન્માક્ષર માંડે એવી લોકમાન્યતા.
