વિના નહિ રહે. પરમ દહાડે અરધી રાતે વાવંટોળ થયો; એવો કે હમણાં વરસાદ તૂટી પડશે. પણ ત્યાં તો થોડી વારે આકાશે તારા દેખાયા !
આપણી ટેકરી ઉપર કંઈક જાતની ઔષધની વનસ્પતિ ઊગી નીકળી છે. કેટલી ય જાતનાં ઘાસ પણ ઊગ્યાં છે. આજે કેટલાંક ઘાસ મોંઘીબેને એકઠાં કર્યાં ને મને બતાવ્યાં. કેટલાંકનાં નામ હું જાણતો પણ નહોતો; મને મોંઘીબેને તે બધાનાં નામ આપ્યાં. એક ગાડાવાળાએ મને કહેલું કે લગભગ છપન્ન જાતનાં ઘાસ થાય છે. મને લાગે છે કે એથી યે વધારે જાતનાં ઘાસ ઊગતાં હશે. મોંઘીબેને નીચે લખેલાં ઘાસ આણ્યાં છે. પૂછીપૂછીને તેના નામો હું અહીં લખું છું. આ બધાં ઘાસ ઢોરને ખાવા માટે પરમેશ્વરે ઉગાડ્યાં છે. વરસાદ આવ્યો ને ધરતીમાંથી એ ઊગી નીકળ્યાં. વળી ઉનાળે બધું સુકાશે; બિયાં ખરશે ને આવતે ચોમાશે ઊગી નીકળશે.
આજે આણેલાં ઘાસ કુલ સોળ જાતનાં છે. આ સિવાય બીજાં પણ છે, પણ તે આજે એકઠાં કર્યાં નથી. સોળનાં નામ આ રહ્યાં : શેપુ, ધરો, ઘઉંલું, પીળી સોનસળી, પીળી માખણી, છૈયા, લાલ માખણી, પેડુ, બાકર કાયો, ઊંધીફુલી ઉર્ફે વાનરપૂછ, કાગડોળી, સાટોડો, મગામઠી, શેષમૂળ, ચકીમકી અને ચમારદૂધલી.
ઉપરાંત બીજી કેટલીક જાતની દવાની વનસ્પતિ-ઔષધિ પણ આપણી ટેકરી ઉપર ઊગેલી છે. કીડામારી, અઘેડો, શ્રીપંખ, તકમરિયાં, ગોખરુ, બહુફળી, ખડસલિયો, વગેરે વગેરે પણ ઊગી નીકળેલાં છે. હવે જો બીજો વરસાદ થાય તો ઘાસ મોટું થાય ને ઢોરનાં પેટ ભરાય. કુદરતની અદ્ભુત લીલા છે ને ? આજે વરસાદથી જે દવાના છોડો ઊગ્યા છે તેમાંથી હજારો રૂપિયાની દવા થશે ને હજારો રૂપિયાના વેપાર ચાલશે.
અહીં આજુબાજુ ઊગેલી ઔષધિ પણ કિંમતી છે. શ્રીપંખનાં મૂળ ચાવવાથી શીળસ મટી જાય છે. કીડામારી જંતુનો નાશ કરનારી છે. અઘેડો તો અઘ એટલે પાપને નાશ કરનારો છે, એનો અર્થ એ છે કે ખાંસી, દમ, વગેરે રોગોને તેની ભસ્મ મટાડે છે.
આજકાલ ઇયળો થવા લાગી છે. ઊમરામાં એટલી બધી ઇયળો થઈ કે પાંદડે પાંદડેથી જાણે એનો વરસાદ વરસ્યો ! આખો ઊમરો ઇયળોએ કરડી ખાધો. પણ પાંદડાં ખાઈખાઈને ઇયળો હજી ઊંઘી ગઈ નથી. વળી ઘાસના ફૂદાં તો હજી થાય જ કેમ ? ઘાસ
