આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
૫૬
[૧]“ દયા ના દીસે રજ પણ, જમ, તુજ આંખમાં રે; બીહામણું ઝાંખમાં રે
“ ઉભે રહે પળવાર તું આજે ! જોઇ લેવા દે પ્રિયને નીરાંતે ! (ધ્રુવ)
“ મરણપ્રસંગે પણ ના ખસતો કનકરેખ એ તે છે જડી જ્યમ દાંતમાં રે
" દયા ના૦ ૧
“જરી હજી જોવા દે વ્હાલાને, જોયો છે પણ મન ન ભરાયે,
“મીંચાતી મ્હારી આંખમરણથી ત્હોય રહે એ કીકી જ્યમ મીંચી આંખમાં રે;
" દયા ના૦ ૨
“ઉભો ર્‌હે, ઉભો ર્‌હે, જમ, તું ! નથી આવવું મુજને ગમતું,
“ વ્હાલ મુકી વ્હાલાનું આવું શી રીતે તું રાક્ષસ કેરી સાથમાં રે?
" દયા ના૦ ૩
“ હાર મુજ હૈયાનો એ તો ! નથી એ મ્હારી પેઠે નમ્હેરો;
“રોવા દે, રોવા દે મુને, રોઈ લેવા દે જઇને એની બાથમાં રે !
" દયા ના૦ ૪
“ વ્હાલા ! વ્હાલ વીસારો તમારું, જમ આ કહ્યું ન માને મ્હારું,
“ તમને જપતી મરતી મરતી રોતી રોતી પણ હસતી હું આ આશમાં કે
“પામીશ મ્હારો ચતુર અવર અવતારમાં યે !
“દયા હરિ આંખમાં રે ! દયા ના૦ ૫

ધીમી પડતી પડતી ગુણસુંદરિયે ગાઈ ર્‌હેતાં હતાં આંખ ઉઘાડી અને ભાન આવ્યું હોય તેમ વિદ્યાચતુર સામું તાકી જોઈ રહી અને હાથ પાછળ કરી બેલી: “ સુન્દરભાભી ! મને બેશરમી ન ક્‌હેશો હોં ! મરવા સુતું તેને વ્હાલામાં વ્હાલાને બે બોલ ક્‌હેવા જેટલી શરમ મુકવાનો યે છેલવ્હેલો અધિકાર નહીં ? ” એમ કહી તે પાછી પથારીમાં પડી ગઈ અને સુન્દર વધારે હકીકત ક્‌હેવા લાગે છે એટલામાં હૃદયમાં કાંઈક આવેશ થઈ આવ્યે તે ડાબ્યો ન ર્‌હેવાથી, “આવું છું” એટલું ડાક્તરને કહી, વિદ્યાચતુર ઉતાવળથી દોડવા જેવું કરી પોતાની મેડીપર ચ્હડયો, પલંગમાં માથું મુકી અશ્રુપાત કરી, મ્હોં ધોતાં ધોતાં ફરી ફરી અશ્રુપાત થતાં ફરી ફરી ધોઈ ધોઈ, નીચે જવાનું યોગ્ય ન ધારી, નિ:શ્વાસ મુકી, બેઠો, પોતાના ધૈર્યનું અભિમાન ઉતરી ગયું, અને અંતે બારીમાં ડોકું ક્‌હાડી નીચે કુમારી ફરતી હતી તેને કહ્યું કે “ડાકત્‌ર સાહેબને ક્‌હે કે પરવારે ત્યારે ઉપર આવજો, હું બેઠો છું.” ડાકત્‌રને આવતાં વાર થઈ તેટલો વખત વિચિત્ર વિચારોમાં ગાળ્યો. “ મલ્લરાજના પ્રિયતમ મિત્ર યુદ્ધમાં મરી ગયા ત્યારે શત્રુપર ધસવાની જરુર હોવાથી મિત્રના શબઉપર પગ મુકી એમને દોડવું પડયું: એ તે ધૈર્ય – કયાં આ મ્હારી વિકલતા અને ક્યાં એ ધૈર્ય ? ક્ષત્રિય


  1. ૧ કામણ દીસે છે અલબેલા ત્હારી અાંખમાં રે ઝીણું ઝાંખમાં રે – એ રાગ.