આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.

‘હાય હાય! એમ કહેવાય કોઈને?’ એટલું બોલીને ચંપા હસતાં હસતાં ઘર ત૨ફ જવા નીકળી.

ચંપા શરમાતી-સંકોચાતી છતાં મનમાં હરખાતી હરખાતી ઘેર પહોંચી ત્યારે પણ કપૂરશેઠ અને સંતોકબા વચ્ચે ગંભીર ગુફતેગો ચાલુ જ હતી:

‘દરબા૨ની ડેલીએ આવ્યા! ઠાકોરનો ભાગ વેચાતો લીધો !’ સંતોકબા હજી પણ આશ્ચર્ય વ્યક્ત કરી રહ્યાં હતાં. મને તો વાત ગળે ઊતરતી નથી—’

‘મનેય પરથમ તો નહોતી ઊતરતી, પણ નરભા ગોરે કીધું તંયે સાચું માનવું પડ્યું,’ કપૂરશેઠ ગમગીન અવાજે કહેતા હતા.

‘પણ ગામધણીનો માલ જોખવો એ કાંઈ રમત વાત કોથળિયુંમાં કસ જોઈએ—’

‘હશે જ. કોથળિયું ઠલવ્યા વિના તે આવડો મોટો વેપાર થોડો થઈ શકે’?

‘પણ કોળિયું ઠલવવાનું એનું ગજું છે, ખરું? દીવાળું કાઢ્ય પછી તો સાવ ભૂખ ભેગા થઈ ગયા’તા—’

“મનેય એ જ કૌતક થાય છે.’ કપૂરશેઠ બોલતા હતા, ‘હમણાં હું ધોલેરે ગયો તો તંયે ખબર પડી કે સંધોય કપાસ ઓતમચંદે ટકો ઊંચો ભાવ આપીને ખંડી લીધો છે—’

‘સાચું કહો છો?’

‘હા, બજારમાં આજે ઓતમચંદની હૂંડી નગદ નાણાં જેવી ગણાય છે,’ કપૂરશેઠ કોચવાતે હૈયે કબૂલ કરતા હતા. ‘આજ સુધી સુરતવાળા આત્મારામ ભૂખણની હૂંડીના ભાવ ઊંચા બોલાતા, હવે વાઘણિયાની હૂંડીની સાખ વધી છે.’

‘પણ આટલો બધો માલ લઈ નાખે છે ક્યાં?’

‘વિલાયત ચડાવે છે, એમ વાત સાંભળી છે—’

૩૨૦
વેળા વેળાની છાંયડી