એકતારો/અદીઠી આગના ઓલાવણહાર જીવો !

← યુગ યુગના કેડા પર કદમે ભરતી એકતારો
અદીઠી આગના ઓલાવણહાર જીવો !
ઝવેરચંદ મેઘાણી
ભોંઠી પડી રે સમશેર →



અદીઠી આગના ઓલવનારા
[પવન–પુતળી રમે ગગનમાં નુરત સુરતે નરખો–એ ભજનનો ઢાળ]
O

અદીઠી આગના ઓલવણહાર જીવો !
અમૃત–ઘોળ્યા ઘણેરા રંગ હો !
રે કલેજા–રંગ હો !

આતમ–બેડીઓના ભાંગણહારા જી જીવો !
આલમ–ગાયા અનેરા રંગ હો !
હો કલેજા–-રંગ હો ! ૧.

બાહેર જલન્તા દાવાનળ બૂઝવીને
દુનિયાને કૈક કરે દંગ હો
રામ દંગ હો !

ભીતરની ભઠ્ઠિયુંના ભડાકા જળેળે, એની
ભાળ્યું લેનાર ! ખરા રંગ હો !
લાખ લાખ રંગ હો !
હો ઘણેરા રંગ હો ! ૨.


* મુંબઈના શરાબબંધી દિન ૧લી ઓગસ્ટના માનમાં :

તનડાંની બેડી તણાં તાળાં ખોલન્ત તેના
 કવિઓએ લલકાર્યા છંદ હો
રામ છંદ હો

આતમની ચીસભરી તોડે તુરંગ તેના
કાળને નગારે પડછંદ હો
તોડનાર રંગ હો !
હો ઘણેરા રંગ હો ! ૩.

સાતે સિંધુને પાર લાર ને કતાર ઊભાં
બેનડી પ્રજાનાં મહાવૃંદ હો
માનવીનાં વૃંદ હો

તારા સાફલ્ય તણા જમરખ દીવડે
જલજો જી જ્યોત અણભંગ હો
રોમે રોમ રંગ હો !
હો ઘણેરા રંગ હો ! ૪.

કોટિ કોટિ આતમની અંધારી કોટડીમાં
પાથરજો તેજના ઉમંગ હો
જીવો જી ઉમંગ હો !

ઓલવવા આવનાર સળગી જાજો રે ફુદાં
સ્વારથનાં કીટ ને પતંગ હો
હો ઘણેરા રંગ હો !
હો કલેજા—રંગ હો ! ૫.