એકતારો/કંકુ ઘોળ જો જી કે કેસર રેળજો !
| ← આધેરી વનરાઈમાં ઇંધન ક્યાં ચેતાય ? | એકતારો કંકુ ઘોળ જો જી કે કેસર રેળજો ! ઝવેરચંદ મેઘાણી |
મને મારનારા ગોળી છોડનારા → |
કંકુ ઘોળજો જી કે કેસર રોળજો !
પીઠી ચોળજો જી કે માથાં ઓળજો !
ઘોળજો કંકુ આજ યોદ્ધા રંગભીને અવસરે,
રોપાય મંડપ મોતના ગુર્જરી કેરે ઘરઘરે;
મીંઢોળબંધા, તજી માયા, સજી આયુધ નીસરે,
હરખાએ પ્રિયજન, ગાઓ ગુણીજન, દાવદુશ્મન થરથરે. ૧.
જોદ્ધા જાગિયા જી કે કાયર ભાગિયા,
ડંકા વાગિયા જી કે હાકા લાગિયા;
લાગિયા હોહોકાર રણલલકાર ઘર ઘર બારણે,
કંકુ લગાવત પ્રિયા, બહેની લળે વીરને વારણે;
સહુ સાથ લડશે, પછી રડશે કોણ કોના કારણે !
રિપુઓને આંગણ સંગ–પોઢણ પામવા દિલ રણઝણે. ૨.
માંડ્યાં કારમાં જી કે જુદ્ધ જગે નવાં,
ના ના મારવાં જી કે શીશ સમર્પવાં;
કારમાં રણ ખાંડા વિનાનાં, ખેલવા હાકલ પડી,
હુલ્લસિત હૈયે ઘાવ તાતા ઝીલવા સેના ચડી;
છો હણે ઘાતી, રખે થાતી : રોષ–રાતી આાંખડી,
ગુર્જરી ! તારાં જુદ્ધ નવલાં ન્યાળવા આલમ ખડી. ૩.
ગુર્જર ઘેલડી જી કે ઓ અલબેલડી !
સમરાંગણ ચડી જી કે તું નહતી લડી !
નહતા લડ્યા તારા બિચારા બાળ ગભરૂ ઘેલડા
હર વરસ હોરી–ખેલ રસબસ રમન્તા તુજ છેલડા !
આવિયો ફાગણ આજ ભીષણ, ખેલજો રે ફુલ–દડા !
મોતની ઝારી રક્ત–પિચકારી ભરી રિપુદળ ખડાં. ૪.
રાજ વસંતનાં જી કે વાહ વધામણાં !
ગાઓ ગાવણાં જી કે જુદ્ધ જગાવણાં;
ગાઓ બજાઓ, જુદ્ધ જગવો, વાહ ઘોર વધામણાં !
ગુર્જરી તારે મધુવને ગહેકે મયૂરો મરણના;
મઘમઘે જોબન, પ્રાણ થનગન, લાગી લગન સહાય ના,
પ્રગટે હુતાશન, ભીતિનાશન, ખમા વીર! ખમા ! ખમા ! પ.