રહી ચોક્ખી તુંમાં મમ જીવિતની છે પ્રતિકૃતિ,
અરે! ચિતારાએ કયી કલમથી કેમ ચિતરી?
મહા અન્ધારી આ તુજ સલિલની શાન્ત ચૂપકી?
મને આંજી દે તે તુજ વીચિ તણી દિવ્ય ઝળકી;
ફુવારા, ને ધોધો, વમળ, વળી વાંકી તુજ ગતિ,
બધાં એ ત્હારાંની મમ હૃદય એ એક જ છબી?
ભરાયું આ મીઠું તુજ જલ કઈ વાદળી વતી?
તને ચૂસી ઘૂમે નભ ઉપર તે વાદળી કઈ?
ભરાયું ક્યાંથી ને મુજ હૃદય ક્યાં ખાલી બનશે?
અરે! તેનો પત્તો નભ વિણ ન બીજો દઈ શકે.
હવે મ્હારૂં હૈયું તુજ ફુલ પરે શાન્ત બનશે,
હવે શ્વાસોની એ જરી નવ રહેશે ગતિ મને,
ભરેલી વ્હાલાંથી જરદ તુજ હું પત્ર સરખી,
અરે! હું તો કોઈ પવનલહરી છું ભટકતી'!
'હું ત્હારો મકરન્દ છું, અનિલની તું લહેર મીઠી ભલે,
'તું જો પર્ણ ખરે, અરે! હૃદય આ ઠુંઠું બની તો બળે;
'હૈયું તું સરિતા તણું ભરી અને પીનાર હું મેઘ છું,
'તારા દિલની છાપ જ્યાં ભરી રહે આકાશ તે હું જ છું!'
કહેવા બોલ આ કિન્તુ શક્તિ ના જરીએ હતી;
ના જાણ્યું મેં થયું શું કે અક્ષરે ના વદી શક્યો.
છેલ્લા શ્વાસો કર દિલ પરે મૂકીને લેતી'તી એ,
ન્હાનું ન્હાનું દુબળું દુબળું અંગ તેનું હતું એ;
શૈયા તેની ફુલ પર હતી, શાન્ત મૂર્તિ હતી એ,
કોઈ તેનું જગત પર ના એમ રે ધારતી એ.
નિરાશા આશાની સૂઈ ગઈ હતી પીડ દિલમાં,
ન શાન્તિમાં તેને દુઃખ ભય રહ્યાં ધ્વંસ કરવા;
કમી એ અંગોથી જરી જરી હતું ચેતન થતું,
જહીં સુધી છેલ્લે મધુર વદને હાસ્ય ચમક્યું!
જેનું શૃંગ હતું પીળું લટકતું ઝાંખું દૂરે પશ્ચિમે,
જેની સાથ રહ્યો હતો કિરણમાં અંધાર ગૂંથાઈને;
