સિંધુડો/ઓતારદા વાયરા, ઊઠો!

← આગે કદમ સિંધુડો
ઓતારદા વાયરા, ઊઠો!
ઝવેરચંદ મેઘાણી
કોઈનો લાડકવાયો →


ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !

ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો ઊઠો હો તમે –
ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !
કૈલાસી કંદરાની રૂપેરી સોડ થકી
ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !

ધૂણન્તાં શિવ-જોગમાયાને ડાકલે
હાકલ દેતા, હો વીર, ઊઠો !
ભીડ્યા દરવાજાની ભોગળ ભાંગીને તમે
પૂરપાટ ઘોડલે છૂટો ! –
ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !

ધરતીના દેહ પર ચડિયા છે પુંજ પુંજ
સડિયેલાં ચીર, ધૂળ, કૂંથો;
જોબનનાં નીર મહીં જામ્યાં શેવાળ-ફૂગ :
ઝંઝાના વીર, તમે ઊઠો !
ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !

કોહેલાં પાંદ-ફૂલ ફેંકી નાખો રે, ભાઈ !
કરમાતી કળીઓને ચૂંટો;
થોડી ઘડી વાર ભલે બુઝાતા દીવડા :
ચોર-ધાડપાડ ભલે લૂંટો ! –
ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !

છો ને છૂંદાય મારી કૂણેરી કૂંપળો :
સૂસવતી શીત લઈ છૂટો;
મૂર્છિત વનરાજિનાં ઢંઢોળો માથડાં,
ચીરો ચમકાટ એનો જૂઠો ! –
તરાદા વાયરા, ઊઠો !

ઊઠો, કદરૂપ ! પ્રેતસૃષ્ટિના રાજવી !
ફરી એક વાર ભાંગ ઘૂંટો :
ભૂરિયાં લટૂરિયાની આંધીઓ ઉરાડતા
હુહુકાર-સ્વરે કાળ, ઊઠો ! —
ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !

કવિઓના લાડકડા મલયાનિલ મંદ મંદ !
રહેજે ચંદનની ગોદ સૂતો;
નથી નથી પર્વ પુષ્પધન્વાનું આજ : ઘોર
વિપ્લવના ઢોલડા ધડૂકો ! —
ઓતરાદા વાયરા, ઊઠો !

1934. બેસતા વર્ષને દિવસે રચાયું. કાર્તિક-માગશરથી પવન પલટાઈને ઉત્તર-દક્ષિણ વહે છે, વિશુદ્ધીકરણની પાનખર ઋતુ મંડાય છે. નવરચનાને કારણે જીવનવાયરા પણ એવા જ સૂસવતા ને સંહારક જોઈએ છે.